Motosiklet Teorisi #15 - SOLA DONUS TEORISI

(COPYRIGHT © Resat “Donald Duck” Arbas)

"Nasil yani" demeyin hemen.Ha birde, bu yazinin politik bir icerigi yoktur onu da bastan belirtelim...:) Baska aracin etken olmadigi, viraj alma hatasi sonucu meydana gelen motosiklet kazalarinin buyuk cogunlugu sola donerken oluyor.

Cunku "Sola donmek, saga donmekten daha zordur!".buyrun buradan yakin.

Aslinda konuya biraz geriden baslayalim ve kontra teknigini hatirlayalim.Nasildi? Solu it sola don, sagi it saga don. kisaca tabii.

Simdi hemen bir deneyle yukarda yazdigim tezi curuteyim; (ne bicim bir
teorisyenim ben yahu, daha en bastan kendi yazdigimi curutuyorum) .
oturdugunuz yerden sol elinizin iciyle onunuzdeki masayi itin.Ayni
motordaki gibi on-kolunuz yere parallel, relaks bir tarzda. Kolayca
gittigini goreceksiniz. Simdi, sag elinizi yumruk yapip, sanki gaz
verir gibi bukerek, yumrugunuzla itin. Evet eliniz biraz aciyabilir ama
hemen anlayacaksiniz ki sol kolun verdigi gucu veremiyorsunuz. Solu
itmek daha kolay yani.

Genis duz bir alana cikalim ve kontra teknigini hem saga hem sola
deneyelim.saga donerken ayni zamanda gaz da verdigimiz icin bunun sola
donusten biraz daha zor oldugunu gorursunuz.iste yukardaki tez ikinci
kez curutulmus oldu...:)

Simdi azicik daha teori ile sonuca gidiyoruz.Bir baska konu da viraj
yaricapi ile ilgili. Bir virajin yaricapi ne kadar buyukse o viraji
almak o kadar kolaydir degilmi? Yani aslinda dumduz bir yol yaricapi
sonsuz bir daire parcasidir.Neyse lise ogretmenligi bir yana, diyecegim
su ki sola donuslerde virajin yaricapi her zaman saga donusten daha
buyuktur.Hoppalaa..mi.unutmayin saga donerken saginizda kaldirim, sola
donerken solunuzda karsi / gelis seridi vardir.iste bu seridin eni
kadar daha buyuktur yaricap. Ve iste ucuncu kez yukardaki iddia
curutuldu.(Tabii pistlerden, tek seritli-yonlu yollar gibi ozel
durumlardan bahsetmiyorum.) Yani sola donusun aslinda daha kolay olmasi
icin butun sartlar hazirdir. Tabii bunlar hep laboratuar sartlari
altinda, ve ucaktan bakinca...:)

Nasil ki laboratuar sartlari altinda kirik sise parcalari ve gunes
isigi ile ates yakmak mumkun iken, piknikte uc kisi bes cakmakla bir
kamp atesi yakamazsa bu yukardaki avantajlar da gercek yol sartlarinda
butun gecerligini kaybeder maalesef.

Gecenlerde "kamber" yada Turkce "Kambur" diyebilcegimiz bir acidan
bahsettiydim, biliyorsunuz yollarin ustu su tutmasin diye ortalari
yuksek, kenarlari dusuk yapilir ki yagmur suyu yolda gollenmesin. Iste
bu kamber acisi sag virajda motoru daha kolay ve guvenli yatirmanizi
(motorun yatmasini) sagladigi gibi sol virajda ise tam aksi, viraj
almayi dengesiz, ve guvensiz hale getiriverir. Ayni yaricaptaki sag ve
sol viraji ayni maksimum hizda almaniz mumkun degildir. Sol virajda
motor yere yapisiverir (lowsiding), dolayisi ile daha yavas girmeniz
gerekir. Ama az once bahsettigim gibi sol virajlar her zaman sag
virajlardan daha uzun yaricapli oldugu icin bu dezavantaj ortadan
kalkar. Ama kamber acisi dezavantaji (buna "ters egim" de
diyebilirsiniz) herzaman orada sizi beklemektedir.

Bir diger dezavantaj ise kamber acisinin minimum odugu yer olan iki
seridin birlestigi yer, yani yolun (seridin degil) tam ortasindaki
cizgiden kullanmak icgudusudur. Bu durum hem orta cizginin (plastik
yada boya) kaygan olmasi (ozellikle yagista) ve hem de tekerlek sizin
seritte olmasina ragmen yatis sebebi ile vucudunuzun karsi seride
gecmis olmasi dolayisi ile gayet tehlikelidir. Bu yuzden once yolu
ortalarsiniz, sonra bakarsiniz karsidan biri geliyor, hop biraz saga
kayarsiniz, bu sefer kamber acisi yuzunden motor yatis acisi/gaz/denge
dagilmaya baslar, yine ortaya gecer, yada gaz kesmek gibi yanlis birsey
yapabilirsiniz, arkadaki araba sikistirir.cok rahatsiz edicidir yani.
En tehlikesiz durumda bile virajda beceriksizce zig-zag lar cizer kendi
kendinize soylenirsiniz.

Artik biliyorsunuz, yuzunuzdeki gulumseme silindimi, daha iyi surmeniz soz konusu degildir.

Sola donusun bir dezavantaji daha vardir.o da viraj cikisini
gorememektir. Nasil olur? Sag viraj daha kotu, agaclar, duvarlar vs.
virajin cikisini kapatiyor diyebilirsiniz, dogrudur, ama sol virajda
isin icine karsi serit girdigi icin virajin uzunlugunu kestirmek, ve
daha da onemlisi gittikce daraliyormu-genisliyormu sorularina cevap
bulmak yanibasinizda kaldirim veya yol dis cizgisi gibi saglam bir
arkadas olmadigindan cok zordur.

Iste dostlar, gordugunuz gibi sola donmek biraz daha zor.ne kadar mi?
Batili okullarda ogrettiklerine gore %20 daha zor.bu figur bana birsey
ifade etmiyor ama bilgi bilgidir, belki isinize yarardiye ekleyeyim
dedim. Saga donmenin de kendine ozgu numaralari var, bir sonraki yazida
ona deginecegim kismetse.