Motosiklette Yolcu Taşıma

http://www.motorcyclecruiser.com adresinde Jamie Elvidge’a ait “Motorcycling with a Passenger: Double the Pleasure, Double the Fun” çevirisi:

Yolcu taşırken motosiklet kullanımında dikkat edilmesi gereken noktalara dair ipuçları içeren bir makale tercümesi. 23 Nisan gezisinde artçı olarak yola devam eden sevgili arkadaşımız ozyoz'dan esinlenerek hazırlanmıştır.

Yolculu Motosiklet Sürüşü: İki Kat Keyif, İki Kat Eğlence

Sevgili Sürücü,

Eğer arka selende değer verdiğin bir insana sahip olacak kadar şanslıysan, bunu paha biçilmez bir güven armağanı olarak düşünmelisin. Deneyimli bir sürücü dahi olsan, yolcu taşınması ile ilgili bilinmesi gereken çok şey vardır. Burada bahsettiğim husus arkadaki yolcunun ağırlığının motorun vereceği tepkilere olan etkisi değil, aynı zamanda her ikiniz için de sürüşün daha keyifli geçmesini sağlayacak olan şu aşağıdaki basit konfor ve kolaylık faktörleridir:

- Motorunun arka süspansiyonunu ekstra yük durumuna göre ayarla (kullanım kılavuzuna göre)

- Tamı tamına uymasa bile yolcunun uygun sürüş teçhizatı olduğundan emin ol. Eğer kendisine ait teçhizatı yoksa, mutlaka sağlaman gerekenler şunlardır: mükemmel uyan bir kask, bilekten sıkıştırmalı deri eldivenler ve korumalı ceket (deri veya Cordura)

- Yolcunu motor hakkında eğit—nerelerin sıcak olduğu, nereye tutunabileceği, hangi noktaya ayağını koyacağı ve nasıl bineceği gibi. Kesinlikle sen hazır olana kadar beklemesini sağlamalısın. Sen hazır olduğunda, ayaklığa basarak mı yoksa bacağını üstten aşırarak mı oturacağını, omzunu destek almak için kullanıp kullanmayacağını önceden kararlaştırın.

- Oturmadan önce yolcuna nasıl tutunacağını göster. İki eliyle bel çevresinden kavrayarak mı, yoksa en azından tek elle tutabileceği bir tutamakla mı? Eğer sırt dayanağı yoksa en az bir eliyle belinizden tutması gerekir. Bazı selelerin ortasında yer alan kayış sadece estetik amaçlı olduğundan, bu kayışı kullanmaması konusunda yolcunu uyar.

- Eğer ilk kez motora biniyorsa, duruş anında ayaklarını yere koymaması ve sürüş esnasında kollarınızı veya omuzlarınızı tutmaması gerektiğini belirt. Virajları dönerken rahat olması ve dönüş istikametinin tersine yatmaması gerektiğini, ki genel tepki budur, izah et.

- Yola çıkmadan önce bir iletişim metodu belirleyin. Örneğin sağ omzunuza bir kez dokunması “Müsait olduğunda duralım”, iki kez dokunması “Acil durum var”, sol omzunuza bir kez dokunması “Lütfen yavaşla” anlamında kullanılabilir. Kendi kendinize bir lugat yaratmak aynı zamanda eğlenceli de olacaktır. Zaten çoğumuz bu işi eğlenmek için yapmıyor muyuz?

- Motor hakimiyetinde oluşacak farklılıklara hazırlıklı ol. İlk yatmaya başladığında daha az gidon tepkisi vereceği gibi dönüşe başladıktan sonra ek ağırlık yüzünden daha beklenmedik şekilde yana eğilecektir. Buna ek olarak frenleme performansı da düşeceğinden, daha erken frenleme yapılması gerekir.

- Motor hakimiyetindeki bu tip değişikliklere kolayca adapte olunsa da iki kişilik seyahat deneyimini daha keyifli hale getirecek şekilde yetenekleri geliştirmek biraz uğraş ister. Ne tür manevra olursa olsun – hızlanma, vites değiştirme, viraj dönme, frenleme – her tür kullanım detayını tereyağından kıl çekercesine yaparak yolcunun arkada yerli yerinde oturmasını sağlayabilirsin. Unutma ki vites değiştirdiğinde veya fren yaptığında yolcunun kaskı seninkine tosluyorsa, bu tamamıyla senin hatandır. Motoru iyi şekilde sürdüğünde yolcu nötr kalabilecektir.

- Eklenen ağırlığın da etkisiyle, motoru yere sürtme olasılığı artacaktır. Yolcuna (hatta kendine) böyle bir durum olduğunda paniklememesi gerektiğini hatırlat.

- Sırf yolcunun konfor ve ruhsal durumunu kontrol etmek için sıkça durabilecek şekilde plan yap.

- Ara sıra yolcu olarak seyahat eden birisi olarak sana şunu söyleyebilirim ki bir sürücünün yolcusuna yapacağı en rahatlatıcı ve güven vereceği hareket, sürüş esnasında yolcusunun baldırına dostça vurmasıdır. Olumlu sonuç alabilmek için takdir göstergesi olan bu hareketi saat başı veya her 100 kilometrede bir, hangisi önce olursa, tekrarlamak faydalı olacaktır.


Sevgili Yolcu,

Dereyi görmeden paçaları sıvama. Öncelikle gerçekten bu elemana güveniyor musun? Biz yolcuların motosikletin arkasında yolculuk etmeyi kabul etmeden önce düşünmemiz gereken bir numaralı şey budur. İster baban olsun, ister ilk kez çıktığın birisi veya 20 yıllık eşin olsun; sakın kendine soracağın bu soruyu hafife alma. Canını bu adamın sürüş becerisine emanet ederek kumar oynuyorsun. Eğer şüphe duyuyorsan hayır demekten çekinme. Emin değilsen açıkça sor: “Ne kadar süredir motor kullanıyorsun? Şu anki motorunu ne kadar süre kullandın? Daha önce hiç yolcu taşıdın mı?”. Vereceği keyif ve rahatlatıcı deneyim şöyle dursun, yolcu olarak seyahat etmek, değer verdiğimiz bir insanla aramızdaki bağlılığı kuvvetlendirmenin çok hakiki ve kişisel bir yoludur. Dolayısıyla sürücünün yeteneklerine güveniyorsan, keyifli bir sürüşe hazırlanmak için kendince yapman gerekenleri de aşağıda bulacaksın.

- Emniyetli ve konforlu bir sürüş için güvenden sonra gelen ikinci en önemli faktör uygun teçhizat kullanımıdır. Tam kapalı bir kask kafa ve yüz yaralanmaları için olmazsa olmazlardandır ancak şu testi sağlamıyorsa hiçbir işe de yaramayacaktır: Kask kayışını tam oturacak şekilde sıktıktan sonra arkasını tutarak aynı anda öne ve yukarıya çekerek çenenden çıkarmaya çalışırcasına çek. Eğer çıkıyorsa, kendine başka bir kask aramaya başla.

- Motora bineceğin gün giyeceğin botların bilek seviyesinden yukarıda ve kolayca çıkamayacak cinsten olduğundan emin ol. Eğer botun bağcıklıysa, bağcıkların ayaklığa dolanması veya daha da kötüsü arka tekere dolaşması olasılığını azaltmak için bağcıklara çift düğüm at ve botun ağzını pantolon paçasının altına al. Eldivenler eline uygun ve bilek çevresinde sıkılabilecek şekilde deri olmalıdır. Bunları konfor için giymiyorsun, dolayısıyla parmak ucu açık artistik kumaş eldivenleri unut.

- Blucin popülerliğinin tam aksine koruma açısından beş para etmez. Rahat kullanımı, çok amaçlı kullanılabilmesi bakımından genelde çoğumuz hatalı şekilde blucin kullanıyoruz. Ama sen kendin için daha doğru olanı yap. Deri her zaman için birinci tercihtir, hemen arkasından ise ağır dokumalı Cordura naylon gelir. Doğru yerlere konuşlandırılan sert korumalar IQ değerinin bir göstergesidir. Einstein olsa bunlardan yüzlerce takardı.

- Motorcunun hayatı hava durumuna endekslidir ve sıcaklıkta oluşacak değişiklikleri kestirmenin yolu olmadığı için korumalı ceketin altında katmanlı giyinmek faydalıdır.

- Herhangi bir sürüşten ne beklediğiniz yönünde sürücünle hemfikir ol. Kısa başlangıç turları mı yoksa köy yollarında bir hafta sonu macerası mı? Ne kadar sıklıkta duracaksınız? Ne tür yollarda gideceksiniz? Şehir yolları? Virajlı ara yollar? Yüksek hızlı otoyollar?

- Motora nasıl ve ne zaman bineceğin, nereye ayağını koyacağın, nasıl tutunacağın ve hareket esnasında konuşmak mümkün olmayacağından iletişimi nasıl sağlayacağın hakkında sürücünle önceden görüş. Kendisi bunları sana anlatmadıysa bile sen hatırlat (veya kendine başka bir sürücü bul).

- Motor bindiğinde kıyafetlerinin herhangi bir şekilde eksoz borusuyla temas etmediğinden emin ol. Kıyafet ve eksozların rezil olması bir yana kişisel yaralanmalarla da karşılaşabilirsin.

- Yola çıktıktan sonra kendini sıkma ve rahat ol. Yolcunun sürücü ve motorun hareketleriyle fiziksel uyum içerisinde olması son derece önemlidir. Biz buna “nötr” olmak diyoruz. Özellikle dönüşlerde, yatış yönünün tam aksi yönde doğrulma isteğini bastırarak motorla birlikte hareket et. Zannettiğin gibi motor düşmeyecektir ama dönüş esnasında garip hareketler yaparsan motorun dengesini bozarak motor hakimiyetini tehlikeye sokabilirsin.

- Üst gövdenin dengelenmesi hem senin hem de sürücün için sürüşün daha keyifli olmasını sağlayacaktır. Dengenin kurulması motorun bir sonraki hareketinin önceden sezilmesiyle orantılıdır. Örneğin motor ivmelendiği zaman ağırlığını kalçalarına ver ve orada tut. Frenleme esnasında ise çoooook çok hafifçe geriye doğru yat. Sürücünün ne zaman vites değiştireceğini de zaman içerisinde tahmin ederek tepkisel hareketi üst gövde ile hafifletmeyi öğrenebilirsin. Bu arada, sürücü ne kadar yumuşak (iyi) kullanıyorsa bu da senin için o kadar kolay olacaktır.

- Duruşlarda asla ayağını yere koyma. Eğer sürücü bunu yapmanı söylüyorsa, motora hiç binmesin daha iyi.

- Sert virajlar esnasında motosikletin alt parçaları yere sürterse panik yapma. Deneyimli yolcuları dahi tedirgin edecek kadar yüksek ses çıkartabilir. Bu motorun tasarımının iyi olmadığını gösterse de cruiser’larda sıkça görülen bir durumdur. Ancak, eğer korku içerisinde zıplar veya ağırlığını farklı yöne kaydırırsan işte o zaman gerçek bir problemle karşılaşabilirsiniz.

- Hissettiklerini sürücüne anlatmaktan asla çekinme ve utanma. Eğer sürücünün motorunda rahat edemiyorsan, sürücü bunu düşünerek gerekli ayarlamaları yapmalı; sürüş süresini kısaltmaktan tut da, selenin değişmesi veya sırt dayanağı eklemesine kadar alternatifleri değerlendirmelidir. Amaç çözüm bulmak olduktan sonra gerisi kolay. Sakın ola rahatsızlığını sineye çekme. Aksi halde hafızanda yer eden bu kötü tecrübeler bir sonraki sürüş kararını vermende olumsuz etki yaratacaktır. Gönlünü ferah tut. İnce ayarların sınırı yoktur.

Buradaki ipuçlarının temelinde yatan fikir her zaman için “bir sonraki sefer” olasılığını artırmaktır. Sadece bir kez deneyip “Bir daha asla” diyen yolcularla ilgili hikayeler kulağımıza kadar geliyor. Bir numaralı sebep öndekiyle iletişimin azlığı. (İki numaralı sebepse yolcusunu hız ve garip hareketlerle etkilemeye çalışan bir hıyar, ki biz bunun sen olmadığını biliyoruz). Sürüşe çıkmadan önce beklentilerinizi açıkça ortaya koyun ki rahat edebilesiniz.

Belki her başarılı erkeğin arkasında güçlü bir kadın yoktur ama aklı başında bir sürücünün arkasında mutlu bir yolcunun olacağını söylemek mümkündür.