Yararli motosiklet kullanimi bilgileri.

28 Nisan 2005

Motosiklet Teorisi #6 - KIVIRMACA

(COPYRIGHT © Resat “Donald Duck” Arbas)

Bugun kisaca hayat kurtaran bir teknikten, Gringonun catal dilinde

"Swerving" nam meshur, benim Turkcemle "Kivirma" tekniginden bahsedecegim.

Bilyorsunuz elimden geldigince "Kontra Viraj teknigi"nden soz ettim,
anlatmaya calistim...insallah icinizden motoru olanlar, ve bu teknigi
bilmeyenler denemis, aslinda ne kadar kolay, ve motor kullanmayi ne kadar
guvenli hale getiren bir teknik oldugunu gormuslerdir. Bu teknigi yazinin
altina, bu seriyi ilk kez okuyanlar icin bir kere daha copy-paste edecegim
eski yazilarimdan...

Evet swerving / kivirmaca...

Bu tenik sadece Kontra viraj teknigini bilenlerce guvenli bir sekilde kullanilabilr...o yuzden once onu ogrenmeli ve pisirmelisiniz.

Motor surerken karsiniza pek cok tehlike, mesela ondeki kamyondan dusen buzdolabi, okuldan firlayan bir ogrenci, komsunun bahcesinden kacmis bir orangutan gibi, cikabilir ve onunuzde sadece dort secenek vardir...

1- Hicbirsey yapmamak,

2-Hizlanmak,

3-Yavaslamak,

ve

4-Kivirmak

peki haydi sunu da ekleyeyim, isteksizce...

5-Polis yontemi, motoru yere yatirip olabildigince kontrollu dusmek...ki bizim icin bir secenek degil, karsidan ates eden yok, motor devlet mali degil :) filan..unutun.

Cogunuz bunlari bilmiyordunuz degilmi?..:) #5 harici Diger, ilk uc madde nispeten daha bildik oldugu icin ileri bir tarihe attim onlari, su "kivirma" olayina bakalim.

Buzdolabi daan diye onunuze dustu ve ahada diye orada, tam onunuzde kalakaldi...50 km/h gidiyorsunuz ve fren yaparak ancak vurus hizinizi belki biraz azaltabilirsiniz, bosver...bir tarafa kirsaniz gidonu bir gaca-duvara-karsi seritteki trafige--belirsizlige dalacaksiniz onu da osver...peki ne yapacagiz?

Kiviracagiz arkadaslar...:) soyle...

- Diyelim dolabin sag tarafinda emniyetli gecis yapabilecek mesafe var...

- R E L A K S !

- Sag elcigi ileri kuvvetlice itin...

- Sol elcigi ileri kuvvetlice itin...

Buzdolabi solunuzdan zom diye gecti bile

- Fren yapin....

- Uzaklasin biraz oradan ve guvenle durup, terinizi silin.

Bu sag sol itme haraketlerini sak-sak diye, aralarinda bosluk birakmaksizin yapacaksiniz. Hicbir sekilde ne gazi kesecek, ne fren yapacak, ne debriyaja dokunacaksiniz (amac o zaten, hicbirini de yapacak vaktiniz yok bu ornekte)

Onumuzdeki ilk motor kullanma gununuzde gidin guzel bir bos otoparka, uygun bir yere bir Kola kutusu koyun...bu bir buzdolabi...

100 m uzaklasin ve o noktaya dogru, saatte 25-30 km ile yaklasin, (daha yavas degil!) dikkatlice ve YUMUSAKCA dedigimi yapin...her seferinde bittiginde durun. (nizami...anlattigim gibi...vites 1 de, sol ayak yerde, sag ayak arka frende, debriyaj cekili, sag el gazda)

HIZI ARTIRMADAN ama her seferinde daha seri yapmaya calisarak, onyuzbin kere yapin bunu...

Sonra, ayni gun olmasa daha iyi olur, hizi yavas yavas, her bir sonraki gun 40a, 45 hatta 50 ye kadar cikartin.

Kendinizden iyice emin olmadan trafikte denemeye kalkmayin...aslinda denenecek bir sey degil tabii, tehlikeli birsey olmadikca...

Sonucta goreceksiniz ki bu bir reflekse donusecek, allah korusun gunun birinde gercek bir buzdolabi ile karsilastiginizda, frene, gaza dokunmaya firsatiniz kalmadiginda tehlikenin yaninizdan zum diye gectigini gorecek, kendinizi tebrik edeceksiniz.

Teknik, goreceksiniz aslinda, basittir, ve herkesce, herhangi bir cambazlik becerisi gerektirmeksizin ogrenilebilir. Benim ve zilyon motorcunun, geyigin, yola firlayan cocugun hayatini kurtarmisligi vardir, umarim size lazim olmaz ama lazim oldugunda sizi de kurtarir.

Kivirmaca ya devam ediyoruz...

Bu yazida, bir onceki anlatimi zenginlestirmek ihtiyaci dogdu...birkac ufak ilave, ornek ve deneyle Kivirmaca kavrami daha da oturacak, umarim...:)

En son Kivirmaca uzerine yazdigimi okudum, begenmedim...biraz daha ayrintiya girmem gerekiyormus...

Tekrar topluyorum...

Onumuzdeki ilk motor kullanma gununuzde gidin guzel temiz, kuru, asfalt
zemini olan bir bos otoparka, uygun bir yere bir Kola kutusu koyun...bu
mesela bir buzdolabi...!

Tebesirle yere, kutudan iki motor boyu uzaga bir cizgi cekin. 100 m
uzaklasin ve o noktaya dogru, saatte 25-30 km ile yaklasin, (daha yavas
degil!)

Cizgiye gelene kadar hicbir sey yapmayin, tam on teker cizgideyken...
dikkatlice ve YUMUSAKCA dedigimi yapin... (Yani once sag elcigi ve
sonra sol elcigi pesisira ILERI kuvvetlice itmek...fren, gaz,debriyaj,
vites falan yok...zaten frene dokundugunuz anda muhtemelen motorun
altinda bulursunuz kendinizi...yoh gardesim yassah)

(bir sonraki denemede sol elcikle baslayin denemeye.)

Once motor siddetle saga yatacak, ve tabii saga donecek-firlayacak, ve
sonra ayni siddetle sola firlayip ayni anda da duzelecektir. Dev bir Z
cizecek, yaptiktan sonra gozlerinize inanamayacaksiniz. O gece
suratinizda hala o siritisla uyuyacaksiniz, biliyorum...:)

Bu olay sirasinda RELAKS olmaya gayret edin...kasilirsaniz, elcikleri
simsiki tutarsaniz, omuzlarinizi, kollarinizi gererseniz, dirsekleriniz
kirik degilse, gozunuz gideceginiz yonde degil de, buzdolabina
kilitlenmisse...sictiniz demektir. Daha da Turkcesini bulamadim, ozur
dilerim :)

O yuzden once yavas yavas (hizi azaltarak degil, uzaktan uzaktan)
deneyin, kendinize guven kazandikca, korkulacak birsey olmadigini
gordukce sertlestirirsiniz, yaklasirsiniz. Ama sonucta yine son derece
"smooth", yumusak, duzgun, puruzsuz, akici olarak yapmalisiniz. Bu
motorsiklet kullanmanin temel kurali, zaten biliyorsunuz.

her seferinde bittiginde durun. (nizami...anlattigim gibi...vites 1
de, sol ayak yerde, sag ayak arka frende, debriyaj cekili, sag el
gazda)

HIZI ARTIRMADAN ama her seferinde daha seri yapmaya calisarak, onyuzbin kere yapin bunu...

Sonra cizgi-kutu arasi mesafeyi bir motor boyuna kadar indirmeye
bakin... bir yerine uc-bes-onbes kutu dizin yan yana, hem sagdan hem
soldan deneyin ustelik...

Sonra, ayni gun olmasa daha da iyi olur, hizi yavas yavas, her bir
sonraki gun 40a, 45 hatta 50 ye kadar cikartin. Daha hizli yapmaya
calismayin..cambazliga girer, tehlikeli olur ve luzumsuz. Sebebini
anlatacagim.(*)

Bir arkadasiniz size yardim etsin...Kutulardan 10-15 m geride
dursun...tam siz cizgiye geldiginizde sag yada sol elini rastgele
kaldirarak, hangi tarafa kiviracaginizi isaret etsin...yani siz o
noktaya gelinceye kadar bilmeyin ne yone kiviracaginizi...

Ben bunu 300kg+ lik motorumla, 45kmh ile birbucuk motor boyu yakindan,
1m eninde bir cismin (yani 2m lik bir cismin sagi yada solu) yanindan
kivirtiracak kadar yapabiliyorum. (cok daha iyisini yapanlari
gordum...benimki marifet degil). Daha hafif motorla, cok cok daha iyisi
yapilmalidir, onun icin ozellikle yeni baslayanlar hafif motorlarla
baslasin diye didiniyoruz...Bir otomobil yaklasik 2-2,5 m dir ve bu
marifet bize rahat rahat yeter...unutmayin, diger araclari hicbir zaman
tam arka ve ortasindan izlemiyoruz....her zaman sag yada sol tekerlek
izinden,en az iki saniye mesafe ile (**)...OK?

(**)bu yaklasik 15m dir. Normal bir surucu azami 0.5 sn de refleks verir ki bu bu hizda yaklasik 5m eder...

Iyi bir motorunuz varsa, yol kuru, lastikleriniz iyi, motor asiri yuklu filan falan degilse ve lastiklari bloke etmeden tam gucle fren yapabilirseniz kalan 10m icinde durmaniz gerekir. Tabii pratikte, ve genelde yolda giderken onunuzdeki arabanin bir duvara carparak durmasi
dusuk bir olasiliktir. yani o da kendi hiziyla one dogru suruklenecektir. O yuzden iki saniye izleme suresi yeterince guvenlidir. Bu sureyi artirirsaniz araniza uyanik diger suruculer
girmeye calisacak, habire sizi rahatsiz edecekler, o yuzden bu sureyi korumaya calisin hep. Kivirma teknigi, bu iki saniyenin sozkousu olmadigi, ani, beklenmedik durumlarda, 0.5 sn lik refleks surenizin hemen ardina ekleyeceginiz bir manevradir. Frenlere asilip "dur ulan
duuuur" diye bagiracak vaktiniz yok yani...:)

Kivirma olayi 6-8 m tutabilir, yani olay bittiginde siz daha o cisme varmamis oluyorsunuz. Kivirmanin hemen ardindan, hiziniz epeyce kesilmis olacaktir, tam frene basladiginizdada guvenle temiz bir yerde, cismi gectikten sonra durabilirsiniz.

(**)Bir diger yontem ise carpilmasi soz konusu cisme kontrollu bir
frenle yaklasip, hizi yukardaki antremanda alistiginiz degere dusurup,
ondan sonra kivirma teknigini uygulamaktir. Yani siz bu teknigi 45 km/h
ile guvenli ve basarili bir sekilde uygulayabiliyorsunuz ama kamyondan
dusen buzdolabini gordugunuzde 98kmh ile gidiyorsunuz...hemen fren, 45
e dusunce derhel bosalt freni, gazla ugrasma, ve kivirmaca...